Pro Evolution Soccer, het is een gekke reeks. Old-skool PES 3, 4 en 5 waren fenomenaal. PES 2011 en 2014 waren wanstaltige producten, die bij menig fan van de serie alle levensvreugde wist te ontnemen. 2013 was top. 2015 ook, en vorig jaar overtrof PES zichzelf. PES 2016 was de beste Pro Evo ooit. Weet Konami dit te overtreffen? Of trappen ze in de valkuil waar ze al eerder een vliegende tackle met twee voeten vooruit op hebben ingezet?
Sterke start
Het opstarten van de game is indrukwekkend. De Cant del Barça, hét lijflied van het grote FC Barcelona, schalt door de speakers, begeleid door een prachtig helikoptershot van Camp Nou. Als Barça-sympathisant gaat je hart dan een beetje open. Vervolgens zie je onder andere Iniesta, Neymar en Messi met het zweet van hun hoofd parelen, opgevolgd door tiki-taka voetbal. Konami is de grafische groei die ze hebben doorgemaakt duidelijk aan het showcasen, enhet resultaat is imposant.
Het menu is een typisch PES-menu, maar ziet er iets gelikter uit dan voorgaande jaren. Het duurt echter vrij lang voordat de game goed en wel is opgestart en je kunt gaan spelen; dat wordt alleen maar versterkt door het ‘bulletin-board’ met foutmeldingen en gepland onderhoud wat je bij elke keer opstarten als eerste te zien krijgt. Onnodig, in onze ogen.
Licenties, altijd maar die licenties
Eerst even kijken welke competities, teams en stadions er in de game zitten. Opvallend is dat er eigenlijk nóg minder licenties in de game zitten dan de afgelopen jaren. De Spaanse Primera Division was vorig jaar nog volledig gerepresenteerd, maar nu hebben, op Atletico Madrid en FC Barcelona (met wie PES een samenwerkingscontract heeft gesloten) na, de meeste clubs nepnamen, -logo’s en -tenues. Inclusief Real Madrid. De spelers zijn godzijdank wel echt. Hetzelfde met Juventus, met wie Konami ook geen licentie meer heeft. Purist als ik ben heb ik nog voor maar één wedstrijd gespeeld te hebben alle namen van de clubs aangepast. Hier was ik ongeveer anderhalf uur mee bezig.
Master League blijft een bazenmodus
De eyecatcher van PES is al bijna tien jaar de Master League, waarbij de speler de rol van manager aanneemt en ernaar streeft de beste club ter wereld te leiden. Konami heeft de Master League weer iets aangepast, voornamelijk ten goede. Het menu is overzichtelijker, de transferonderhandelingen wat dynamischer en de focus ligt heel erg op het voetbal en het ontwikkelen van je spelers. Zo is het nu (na een aantal jaar afwezigheid) mogelijk om elke speler een individueel trainingsregime mee te geven waardoor hij zich in een bepaalde rol kan ontwikkelen. Een keeper kan ofwel een verdedigende ofwel een meevoetballende keeper worden. De keuze die jij als manager daarin maakt, bepaalt erg hoe de speler zich gaat ontplooien.
Ik ben de Master League begonnen met Segunda Divisionist Real Oviedo. Nieuw is dat je een transferbudget én een salarisbudget hebt. Dit is een leuke toevoeging, maar tegelijk wel vrij rigide. Met een club die weinig financiële middelen of fatsoenlijke spelers heeft, was de eerste stap voor mij altijd om transfervrije spelers te gaan zoeken die iets toe kunnen voegen aan je team. Gevolg is dat ik na een half seizoen geen geld meer voor extra salarissen heb, maar er staat wel acht miljoen aan transferbudget op de bank. Als ik daarmee kon schuiven, had ik best wel leuke spelers kunnen halen. Deze splitsing van budget is leuk en realistisch, maar in dit geval niet handig.
Gameplay soepel en dynamisch
Veel belangrijker: hoe speelt de game? Als je een potje start lijkt alles misschien een beetje traag te gaan. Toch voelt de game heel dynamisch. Omdat de AI zich aanpast aan jouw speelstijl, ben je continu aan het zoeken naar oplossingen. Je kunt geen moment op de automatische piloot spelen, want als jij alles over de rechterflank gooit komt daar na een paar keer gewoon dubbele dekking te staan. Dat zorgt ervoor dat je gefocust moet passen en goed momenten moet kiezen om een actie te maken, want de tegenstander past zich ook in de omschakeling aan jou aan.
Nu blijkt het zo te zijn dat Oviedo een vrij beperkt team heeft, en het echt niet vanzelfsprekend is dat je een paar keer per wedstrijd door de defensie van de tegenstander heen wandelt. In mijn ervaring heb ik het meeste succes gehad door een kopsterke spits op te stellen en mijn twee vleugelspelers gewoon zoveel mogelijk voorzetten te laten geven. Die spits kopte wel een paar keer per wedstrijd op doel. Inmiddels is die spits verkocht en heb ik een snelle, technische spits van Real Madrid gehuurd. Fysiek is hij echter niet sterk, en de tegenstander verdedigt hem heel makkelijk uit de wedstrijd omdat mijn andere spelers de (handelings)snelheid missen om die spits vrij voor de keeper te zetten met een goede steekpass. Want spelers van Oviedo leggen ook niet elke bal met gemak op de stropdas.
Daardoor is het veel tactischer geworden, wat leuk ondersteund wordt door dynamische instellingen die je aan kunt passen. Ook na een aantal jaar afwezigheid is het nu mogelijk om snel te switchen hoe aanvallend je team speelt en je kunt vier snelkeuzes instellen om je speelstijl te veranderen, die je ook nog eens kunt combineren. Ga je voor de Gegenpressing van Klopp of zak je liever diep in om de snelheid van de tegenstander te neutraliseren?
Positief en negatief mierenneuken…
In het kort een paar dingen die nog opvallen aan de gameplay. Voorzetten zijn nog nooit zo goed geweest in PES. Elke voorzet kan je met gevoel plaatsen in de richting waar je hem graag heen wilt hebben, en dat is gewoon top. Verder is de game moeilijker geworden. De verdediging van de tegenstander staat als een huis, zeker als je vaak hetzelfde trucje probeert. Oh, en de keepers! Die doen geen gekke dingen meer, duiken niet meer onder druk van een teamgenoot (!) over ballen heen en zijn gewoon een stuk sterker en realistischer geworden.
Details dan. De scheidsrechter pakt tegenwoordig zijn scheerschuim bij vrije trappen rond de zestien, en dat blijft nog even zichtbaar terwijl het vervaagt na het dode spelmoment. Dat is grappig, maar ik mis wel dat er maar één speler aftrapt (dat doen ze nog als vanouds met zijn tweeën) en bijvoorbeeld in de Eredivisie zitten er zeven wisselspelers op de bank terwijl dat er reglementair vanaf dit seizoen twaalf mogen zijn. Daarnaast is er iets mis met de voordeelregel. Die werkt opzich, maar hij is heel kort en werkt een beetje gek. Soms rolt die bal tegen mijn net neergeschopte speler aan en daarna pakt de tegenstander hem, en dan wordt er niet meer gefloten. Ik weet niet precies hoe dit te verwoorden, maar het valt wel op.
Online is PES nu (eindelijk) een competitieve speler
Al met al is de gameplay echt top. De AI biedt een uitstekende tegenstand, maar online is toch wel waar het gebeurt. Na met onder andere met Liverpool en Borussia Dortmund vreemdelingen van over de hele wereld te hebben ingemaakt, ben ik best trots op mijn winstpercentage van 70%. De game staat online goed overeind. Natuurlijk merk je het als jij of je tegenstander nog internet via een inbelverbinding, maar de game speelt soepel en de systemen zitten goed in mekaar. Ik heb maar één wedstrijd gehad die echt door lag werd overspoeld, maar niet lang daarna overleed mijn eigen internet. Dat kan daar best eens mee te maken hebben.
MyClub, nog een oogappeltje van Konami. Het is de tegenhanger van Fifa Ultimate Team (want wat is nou een review van een voetbalgame waar de concurrent niet in genoemd wordt?) waarbij je zelf online je team samen kunt stellen. In PES is dit volledig gebaseerd op mazzel, spelers die je aankoopt via een scout zijn volledig willekeurig en de kans op een hele goede speler is kleiner dan op een mindere speler. PES werkt al jaren hard aan MyClub, maar dit jaar zit het eigenlijk voor het eerst écht goed in elkaar. Het is een toffe spelmodus, en er zijn ook nog eens spelers online die wel in zijn voor een potje; dat was de laatste jaren namelijk ook een probleem. Alleen het menu is erg traag, dat haalt je dan weer erg uit de flow van het wheelen en dealen met spelers. Verder zit de modus echter goed in mekaar.
Ook nog erg leuk om te vermelden, grafisch is de game weer vooruit gegaan. In mijn ogen is PES al een aantal jaar de visuele leider van de voetbalgames, zeker wat betreft gezichten, maar nu zijn de animaties ook véél beter geworden dan voorheen. Vorig jaar gingen benen nog wel eens door elkaar of zakte een speler letterlijk door de grond van ellende, maar nu zijn de hitboxes gefinetuned en zie je eigenlijk geen onnatuurlijke fysieke clashes meer. Daarnaast is het grotere geheel ook wat opgepoetst, en de game ziet er gewoon lekker uit.
Conclusie
De conclusie hier is dat PES 2017 de allerbeste Pro Evo ooit is. Ten opzichte van de vorige PES zijn er alleen maar stappen vooruit gezet en dat is wel eens anders geweest. De game speelt heerlijk en de AI lijkt tactisch na te kunnen denken, waardoor geen twee wedstrijden hetzelfde aanvoelen. Maar die licenties hè, dat blijft een enorm pijnpunt. En een aantal ontbrekende details, en het trage menu. Maar als je de pro’s en cons van PES 2017 op een rijtje zet, blijkt PES gewoon een absolute topgame. De game is een AAA-titel en voert de eeuwige concurrentiestrijd nog maar eens verder op.
