Nog precies een maand tot we met het nieuwste deel aan de slag kunnen, maar tot die tijd is het misschien gezellig om het eerste deel in de serie even onder handen te nemen in deze Retro Wednesday! Nouja, gezellig? Doom doet er alles aan om een niet zo gezellige sfeer op je beeldbuis te toveren, compleet met zombies, lijken, bloed en een setting die grafisch meer dan in orde was om onze tere kinderzieltjes te indoctrineren met pixellige nachtmerries. Doom was zijn tijd ver vooruit, een klassieke game en demon die we in deze retro nog even bij de horens vatten!
We gaan terug naar het jaar 1993, het jaar van “I will Always love you”, Bill Clinton, de Pentium chips in computers, de eerste editie van Lowlands, RTL5 en een invasie van demonen in onze virtuele wereld. Doom kwam uit op de pc en werd lovend maar ook met de nodige kritiek ontvangen. Vooral het geweld en de satanistische omgevingen waren voor wat op de pik getrapte, gevoelige mensen reden genoeg om eens even tegen de schenen van het spel te schoppen. Uiteindelijk heeft dat niet mogen baten en is Doom de geschiedenisboeken ingegaan als een van de grondleggers voor de First Person Shooter genre en een van de meest bekende shooters uit die tijd, samen met Duke Nukem, Quake en Wolfenstein. Eerder hebben we al twee delen gewijd aan de geschiedenis van de First Person Shooter, lees hier deel 1 en deel 2
All Work and no Play!
id software bracht in 1993 Doom uit, een first person shooter gedoopt in een bloederige dip van science fiction en horror elementen. De ontwikkeling van de game begon eigenlijk met de “Doom engine” die in 1992 werd ontwikkeld door John Carmack (lead programmer van Doom, Commander Keen, Quake en Wolfenstein 3D). Deze engine stelde de makers in staat een 3D-game als Doom te produceren. Het karakteristieke level design komt grotendeels uit handen van John Romero en Sandy Petersen. Een graphics team ontwierp de verschillende creatures, demonen en ander kanonvoer en ontwierp de wapens, en vervolgens werd composer Robert Prince erbij gehaald om de game van metal en ambient muziek te voorzien om de sfeer compleet te maken. Het bekendste werk van de game is “At Doom’s Gate”, een track waarbij het metal-gehalte je tegemoet beukt in het eerste level van de game. Breng het allemaal samen en “It’s Alive! It’s Alive!”
Het spel begint bij het kiezen van hoe erg je wilt dat je vijanden kont zullen schoppen. Je kunt je moeilijkheid kiezen van easy (“I’m too young to die”) tot very hard (“Nightmare!”) en dan gaat het van start. Je wordt gedropt in omgevingen vol demonen, hellevuur, ledematen en opgehangen lijken, flikkerende lampen, donkere gangen en kille en koude industriële omgevingen. Er zijn verschillende episodes die allen in een andere omgeving plaatsvinden: De UAC (Union Aerospace Corporation) industries op Phobos (een van de manen van Mars), De UAC industries op Deimos (een andere maan van Mars), de broedplaats van demonen: hell, en nog een overige episode met levels. Je begint met een lullig pistooltje en je werkt je op tot Big Fucking Weapons, rocket launchers, gatling guns and lasers waarmee je het nodige evil verdelgt van de map.
De levels zijn vaak redelijk complex, non-lineair en zitten vol met geheimen, obstakels als lava, zuur, muren die op je af komen, crushers en traps en geheime luiken vol monsters die open gaan wanneer je die ene deur opent of net die ene keycard pakt. Ook al lijkt het rustig, het gevaar loert overal. Doe je toch de moeite om verder dan noodzakelijk het level te verkennen, dan kom je vaak extra hulp, items en soms secrets tegen die het wel een stuk makkelijker kunnen maken. Zo kun je nieuwe en sterke wapens vinden die je anders pas in een later level was tegengekomen. Mocht je toch verdwalen in de levels, dan kun je op je kaartje zien waar je bent en op welke delen van het level je het ongedierte nog niet hebt verdelgd. Het is een voorbeeld van een game die simpel is om op te pakken, maar waar je toch een tijd in kan verdwalen.
Een mooi voorbeeld van de complexiteit van de non-lineaire maps kun je hieronder zien. Het is de kaart van het level “Limbo” (E3M7).
In iedere episodes zul je 7 normale levels spelen, gevolgd door een boss fight. Mocht je gedurende de 7 levels een “secret exit” vinden, dan zul je ook een bonus level kunnen spelen. De levels hebben allemaal een snelle par time (een soort richttijd). Bij de eerste keer spelen zal je je weg moeten zoeken en zal je een stuk langer bezig zijn om je door de levels heen te werken. Als je weet wat je moet doen kun je je nog op die tijd focussen of de moeilijkheid een tandje opschroeven voor nog meer uitdaging.
Controversie
Ook in de jaren 90, voordat de eerste Grand Theft Auto’s werden gepubliceerd, was er al de nodige ophef over games. Men neme een groep snel op de pik getrapte mensen, een tijd waarin men niet veel gewend was van games en geweld, een bloederige game, een gezonde dosis geweld en gore, een spel dat je in staat stelt demonen in stukken te zagen, dat zich gedeeltelijk afspeelt in hel, met pentagrammen, occulte en andere duistere zaken en metal muziek en je hebt een prima opsomming waarom deze game zo controversieel is. Niet voor niets kreeg deze game een rating voor volwassenen (M for mature only). We missen nog een stel batsende demonen die in hun blote leuter sodomie plegen, maar anders hadden we een volle kaart op onze bingokaart gehad.
Verscheidene religieuze groepen moesten niets van de game hebben en noemden de game “satanistisch” een een virtuele moordsimulator. Een aantijging die in 1999 extra kracht werd bijgezet door het drama op de Columbine High School, waarop 2 scholieren 13 mensen doodden om vervolgens een eind aan hun eigen levens te maken. De twee waren veelal shooting games aan het spelen en noemden Doom als inspiratie voor hun daad. Het is een triest en zwarte bladzijde uit de geschiedenis van het spel. Uiteindelijk blijken dit soort school shootings vaak een combinatie van omstandigheden, zoals psychische stoornissen, sociaal isolement, het makkelijk kunnen verkrijgen van wapens en een inspiratiebron voor de daad. Slechts bij 12 procent van de daders is een buitengewone interesse voor gewelddadige games zichtbaar.
Van Doom waren we in ieder geval de aankomende jaren nog niet af. Op het moment zitten we op release van het vierde grote deel in de franchise te wachten.
I wanna be in the sequel!
De impact die Doom had achtergelaten was groter dan die van de BFG op de schedel van een demon. Een jaar na de release kwam Doom 2 uit. Het concept bleef hetzelfde met demons, keycards, complexe levels en traps. Ook dit vervolg was een succes en de community begon ook eigen maps te ontwerpen voor de old school shooter. Na deze 2 delen is ook de community aan de slag gegaan met de shooter. Dit heeft geleid tot Master Levels for Doom II, een expansion voor Doom II. Deze expansion bevat 21 levels gemaakt door mensen onder contract bij id software en nog eens duizenden levels vanuit de community.
In 2010 kwam zelfs een mod uit die de game net iets moderner maakte en oppoetste. Deze mod heette Brutal Doom en het zorgde ervoor dat het er nog een stukje ruiger aan toe ging met meer bloed en gore, de lichteffecten waren beter en er werden nieuwe wapens toegevoegd, zoals de granaat. De mod is toepasbaar op de oudere Doom games, maar ook de community maps gemaakt in WADs-levels. Brutal Doom werd op zichzelf ook een succes omdat het de gameplay van de traditionele Doom in stand hield, alleen er het beste van moderne games aan toevoegde. De graphics en weapon models zijn opgepoetst en het is ook mogelijk om over de loop van je gun te kijken. Vorig jaar kwam alweer versie 20.0 uit van Brutal Doom en gameplay daarvan vind je hieronder. Waarschuwing vooraf: het is waarschijnlijk niet handig dit tijdens het eten te kijken en misschien even de allerkleinste wegsturen uit de kamer (als je dat al nog niet had gedaan).
Natuurlijk zijn er daarna nog een aantal nieuwe Doom games geweest en spin-off titels voor de moderne games. Denk bijvoorbeeld aan Doom 64 (zie plaatje hieronder) en we hebben een derde deel mogen ontvangen om de laatste generatie consoles die toch een totaal andere weg op ging en meer een survival/horrorgame was dan de traditionele shooter van de jaren ’90.
Het is nog maar een maand wachten tot de nieuwe Doom in de winkels ligt en stiekem hoop ik dat het weer de oldschool nostalgische vibe weet op te halen van de eerste delen. Lekker dwalen door de levels terwijl de ambushes en traps op je liggen te wachten. Koude en kille gangetjes en levels die je toch wat ongemakkelijk laten voelen door de omgeving, de muziek en de donkere gangetjes als je er door heen loopt. Mocht dat allemaal wel snor zitten, dan ben ik er zeker klaar voor!
Bring it on!
